یک توافق گردشگری دوجانبه
سال‌هاست گردشگران می‌توانند با خودرو شخصی به ایران سفر کنند؛ اما هزینه‌های سنگینی که هنگام ورود به خاک ایران گرفته می‌شود، بارها عامل اعتراض بوده است.
چندی پیش مدیرعامل کانون اتومبیلرانی و جهانگردی ایران گفت این مشکل با برخی کشورها حل شده و اتباع خارجی و مسافران درصورت داشتن «کارنه‌دوپاساژ»، ارزان‌تر و سریع‌تر از گذشته می‌توانند با وسیله‌نقلیه موتوری خود وارد مرزهای کشور شوند.
محمدحسین صوفی در این‌باره گفت: درحال‌حاضر گردشگران و مسافران خارجی با خودرو و وسایل‌نقلیه موتوری شخصی از ترکیه، امارات، کویت، عمان و پاکستان با داشتن کارنه‌دوپاساژ، امکان سفر به ایران را دارند.
به‌تازگی با عراق توافق و این کشور هم به فهرست موردنظر اضافه شده و مابقی کشورها هم به تدریج اضافه می‌شوند.
به گفته وی، البته برخی اتباع این امکان را از قبل داشتند اما چون توافق رسمی صورت نگرفته بود و بیشتر آنها بدون داشتن کارنه به ایران سفر می‌کردند، هزینه سنگینی (گاه تا چند ده میلیون تومان) به آنها تحمیل می‌شد؛ اما اکنون در صورت داشتن جواز ورود موقت (کارنه‌دوپاساژ)، دیگر تضمین‌های مالی و گمرکی در همان جواز ورود موقت، مستتر شده است و نباید هزینه اضافه از اتباع خارجی که با وسایل‌نقلیه شخصی به ایران سفر می‌کنند، گرفته شود.
مدیرعامل کانون اتومبیلرانی و جهانگردی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این یک توافق دوجانبه است و شهروندان ایرانی نیز با وسایل‌نقلیه شخصی امکان سفر به این کشورها را دارند و همچنین اتباع خارجی در صورت داشتن چنین مجوزی، از تمام مرزهای زمینی می‌توانند به ایران سفر کنند، گفت: با هر کشوری که قرارداد کارنه دارد، این امکان تردد را داریم.
مرزهای زمینی که تردد وسایل‌نقلیه از آنها صورت می‌گیرد نیز مشخص است و گردشگران و مسافران خارجی از همان مرزها با ارائه کارنه، سریع و ارزان می‌توانند تردد می کنند.
کارنه دوپاساژ چیست؟
کارنه دوپاساژ (Carnet de Passages en Douane) یا CPD دفترچه عبور گمرکی است که با حذف تشریفات برای تسهیل در تردد و ورود موقت وسایل نقلیه از مرزهای زمینی برخی کشورها استفاده می‌شود. این مجوز به صورت ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۵ برگی است که در هر بار عبور از مرز یک کشور، یک برگ آن باطل می‌شود و اعتبار آن یک سال است.
کنوانسیون ورود موقت وسایل‌نقلیه شخصی و قرارداد «کارنه دوپاساژ» در سال ۱۹۵۴ توسط ۵۴ کشور امضا شد و ایران نیز از سال ۱۳۹۱ به کنوانسیون ورود موقت پیوسته است، هرچند قبل از آن و به‌دلیل پیشینه کانون جهانگردی و اتومبیلرانی در ایران، آیین‌نامه اجرایی قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب سال ۱۳۷۳ هیات وزیران، صراحتا ارائه کارنه توسط گردشگران خارجی را در تردد با وسیله نقلیه زمینی، اجباری کرده بود اما با این وجود، به دلیل نبود نظارت، این مصوبه به درستی اجرا نمی‌شد و وسایل‌نقلیه موتوری علاوه‌بر ارائه کارنه، گاه متحمل پرداخت هزینه با عنوان گمرک یا وجه‌الضمان هنگام گذر از مرزهای زمینی ایران می‌شدند که این موضوع سبب اعتراض گردشگران خارجی شده بود.
مجوز کارنه‌دوپاساژ، فقط در کشورهایی قابل‌استفاده است که عضو این کنوانسیون باشند. کانون جهانگردی و اتومبیلرانی که مسئولیت صدور اسناد بین‌المللی وسایل نقلیه را برعهده دارد، 37 کشور را پذیرنده کارنه‌دوپاساژ اعلام کرده است.
همچنین باتوجه به قرارداد کانون جهانگردی و اتومبیلرانی با برخی کشورهای همجوار ازجمله ترکیه، عراق، کویت، امارات، عمان و پاکستان مسافران و گردشگران خارجی برای سفر به ایران می‌توانند کارنه‌دوپاساژ را تهیه کنند.
مدت اجازه تردد با کارنه در ایران حداکثر پنج‌ماه برای هر بار ورود طی یک‌سال است. البته این اختیار به گمرک ایران داده شده است که مدت اجازه تردد را در بدو ورود به ایران تعیین کند.
ایرانیان مقیم خارج کشور نیز طبق آخرین مقررات گمرکی، در صورتی‌که حداقل سه‌ماه در خارج کشور اقامت داشته باشند، می‌توانند از این قانون بهره‌مند شوند. با وجود چنین سندی، اما هنوز تردد برخی وسایل‌نقلیه خارجی به شهرهای ایران محدود است. هرچند در سال ۱۳۹۸ سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری در نامه‌نگاری‌هایی با گمرگ، ممنوعیت ورود و تردد موتورسیکلت‌های بالای ۲۵۰سی‌سی و خودروهای بالای ۲۵۰۰سی‌سی برای گردشگران خارجی داخل شهرهای ایران را در صورت ارائه وثیقه محضری از سوی آژانس گردشگری برداشت اما قرار بود این طرح به هیات‌دولت ارائه شود تا شکل رسمی، مستند و لازم‌الاجرا پیدا کند ولی تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
گسترش تردد گردشگران خارجی با خودرو
علی‌اصغر شالبافان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز با بیان اینکه سیاست دولت سیزدهم تسهیل تردد گردشگران خارجی است، گفت: با برنامه‌های که دنبال می‌کنیم، امیدوارم بتوانیم هم سیاست تنوعی را در بازار دنبال کنیم و هم بحث تسهیل تردد گردشگران خارجی با خودرو را گسترش دهیم که البته این کار تاکنون برای کشورهای عراق و ترکیه به نتیجه رسیده است.
برای کشور ارمنستان نیز به زودی انجام خواهد شد تا گردشگران این کشور هم بتوانند با خودروهای شخصی خود به ایران سفر کنند.
لازم به ذکر است مدتی پس از این اظهارنظر، تفاهم‌نامه همکاری به منظور تسهیل سفر گردشگران با خودروهای شخصی و تجاری، با استفاده از سند بین‌المللی کارنه‌دوپاساژ صادره از سوی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، بین ایران و ارمنستان نیز امضا شد.
